ಪುಟ:ಕರ್ನಾಟಕ ನಂದಿನಿ ಸಂಪುಟ ೩.djvu/೩೦೧

"rod ಸಿವನ್ನನಾಧಸು ಭವ್ಯವಾಗಿ ರಘುನಾಥಸಿಂಹ ಇಪ್ಪತ್ತಯ್ದನೆಯ ಪ್ರಕರಣ. ದೇಶದಲ್ಲಿರುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲವೆಂದು ತಿಳಿದು ರಘುನಾಥಸು (ಉಪಸಂಹಾರ.) | ಹೆಂಡತಿಯನ್ನೂ, ಜನಾರ್ದನನನ್ನೂ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಸ್ವದೇಶ ವೃದ್ದ ಜನಾರ್ದನನು ಸರಳಬಾಲೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದನು, ಬಹು ಕಾಲದಮೇಲೆ ಸೂರಮಹಾಲೇದುರ್ಗ ದಲ್ಲಿ ತಿಲಕಸಿಂಹನ ಪೌತ್ರನು ಪುನಃ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದನು. ಉನ್ನಪ್ರಾಯವಾಗಿದ್ದು, ಪುನಃ ಸಿಕ್ಕಿದಾಗ ಅವನ ಆನಂದ , ಇನ್ನು ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬರೆಯುವೆವು, ಚಂದ್ರ ಕ್ಕೆ ಮಿತಿಯಿಲ್ಲ. ಅವನು ರಘುನಂಧನನ್ನು ಕರೆಯಿಸಿ, ಶುಭ ರಾಯನು ಆತ್ಮಹತ್ಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ದಿವಸ, ರಘುನಾದನು ತನ್ನ. ಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ ಕನ್ಯಾದಾನಮಾಡಿದನು. ಸರಳೆಯ ಸೌಖ್ಯ ತಂಗಿಯನ್ನು ನೋಡಲು ಹೋದನು, ಶವದಹರ ಕೂದ ವನ್ನು ವರ್ಣಿಸಲ, ಯಾರಿಗೆನಾದ್ಧ' ನಾಲ್ಕು ವರುಷಗಳ ಕಾಲ; ಲನ್ನು ಕೆದರಿಕೊಂಡು, ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯು ಎದೆಯನ್ನು ಕೂಡ ಯಾರ ನಾಮಸ್ಮರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳೋ, ಅವನು ತನ್ನ ದುಕೊಳ್ಳುಶ ರೋದನವಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು, ಗಂಡನ ಮರಣ ಕೊವಲ ಹೃದಯವನ್ನ ಆಯುಸಿ, ೦ಒನಮಾಡಿದಾಗ ದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಸ್ತ್ರೀಯರು ಹೊಂದುವ ವ್ಯಥೆಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸ ಆಕೆಗೆ ಈ ಲೋಕವೇ ಸ್ವರ್ಗತುಲವಾಯಿತು. ಲಾರೆವು, ಅಂದಿನಿಂದ ಅವಳ ನಯನಕೌಮುದಿಯು ಶಾಶ್ವತ - ರಘುನಾJನು ತೋರಣದುರ್ಗ ದಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಸ್ವ ಸ್ವ ಇಂದಿ ವಾಗಿ ಅಂಧಕಾರದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗಿಹೋಯಿತು. ಹೃದಯವು ಗೆ ನಿಜವಾಯಿತು. ಪ್ರಿಯಳ ಕ೦ರ ಮಾಲೆಯನ್ನು ಮಾತುಮಾತಿ ಶೂನ್ಯವಾಯಿತು, ವೈಧವ್ಯವೇ ಅಸಹ್ಯವಲ್ಲವೆ? ಗೆ ನೋಡುತ್ತಾ ಕುಸುದುದಂತಿದ್ದ ಸುಕುಮಾರ ಶರೀರವನ್ನು ರಘುನಾದನು ಅವಳನ್ನು ಸಮಾಧಾನ ಪಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿ ವಕ್ಷಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಧರಿಸಿ, ಅನುರಾಗ ಸಪೂರ್ಣಗಳಾದ ವಿಶಾಲ ಸಿದನು, ಆದರೆ ಪ್ರಾಣಸಮಾನನಾದ ಅಗ್ರಜನನ್ನು ಗುರ್ತಿಸ ನೇತ್ರಗಳಕದೆ ನೋಡುತ್ತಾ, ರಘುನಾದನು ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ಲಾರದೆ ಹೋದಳು, ದಃಖದಿಂದ ಅವನು ಹೊರಟುಹೋಗಿ. ಮರೆತನು. ಸಾಯಂಕಾಲ ಪುನಃ ಬಂದನು. ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಸರಳಬಾಲೆಯು ತನ್ನ ತಂಗಿಸು ಮರೆತುಹೋಗಲಿಲ್ಲ. ನೋಡಿ, ರಘುನಾಥನು ಬಹಳ ಆಶ್ಚರನಟ್ಟನು. ಆಗ ಅವಳು « ರಘುನಾಧನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿ, ೧ ಕರ್ಣನ ಮಗನಾದ ದುಃಖಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ, ಬಾಲೆಯರು ತದೇಕ ಧ್ಯಾನದಿಂದ ಬೊಂಬೆ ಭೀಮಜಿಗೆ ಶಿವಾಜಿಮಹಾರಾಜನು ಹವಾಲಾರನ ಕೆಲಸ ಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ, ತನ್ನ ಪತಿಯ ಕಳೇಬರವನ್ನು ವನ್ನು ಕೊಟ್ಟನು. ಸುಗಂಧತೈಲಗಳಿಂದಲೂ, ಕುಸುಮಗಳಿಂದಲೂ ಅಲಂಕರಿ - ಸರಳೆಯು ಗೋಕರ್ಣನ ವ ಗಳನ್ನ ತನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಸುತಿದ್ದಳು. ಇಟ್ಟು ಕೊಂಡು, ತಂಗಿಗೆ ಸಮವಳಾಗಿ ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು, ಅಣ್ಣನು ಮನೆಯೊಳಕ್ಕೆ ಬರಲು, ಶಬ್ಬವಾದರೆ ಸ್ವಾಮಿಗೆ ಒಂದುವರುಷವಾದ ತರುವಾಯ ೬ ಬಾಲೆಯು ಒಬ್ಬ ಸತ್ವರಿ ಎಲ್ಲಿ ನಿದ್ರಾಭಂಗವಾಗುವುದೋ ಎಂಬಂತೆ, ಮೃದುಪದನ್ಯಾಸ ತ್ರನ ಭಾರ್ಯೆಯಾದಳು. ವಿವಾಹಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸರಳೆ ಮತ್ತು ದಿಂದ ಅವನನ್ನು ಸವಿಾಪಿಸಿ, ಮೆಲ್ಲಗೆ, ಅಣ್ಣಾ ! ನಿನ್ನ ನ್ನು ರಘುನಾಥರು ವಿವಾಹ ಮಂದಿರವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದರು, ನೋಡುವವಳಾದೆನು, ಅದೇ ನನಗೆ ಪರಮ ಸಂತೋಷ, - ಸರಳೆಯು ಮದವಣಗಿತ್ತಿಯು ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ತಂಗೀ... ಇನ್ನು ನನಗೆ ಯಾವ ಕಷ್ಟವೂ ಇಲ್ಲ.” ಎಂದು ಹೇಳಿದಳು. ನೋಡು, ನೀನು ಹೇಳಿದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಜ್ಞಾಪಕದಲ್ಲಿಟ್ಟು ಕಣ್ಣೀರು ಸುರಿಯುತ್ತಿರಲು, ಅವನು ದಡ್ಡ ಸ್ವರದಿಂದ, " ಕೂ, ಗಂಡನಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನನ್ನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಬೇಕು.” ಪ್ರಾಣಸಮಾನಳಾದ ತಂಗಿಯೆ ! ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿನ್ನನ್ನು ಎಂದು ಹೇಳಿದಳು, ಹೇಗೆ ಕಾಣಲಿ!” ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. - ಹದಿಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ರಘನಾದನು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯ 'ಅಣ್ಣಾ! ನೀನು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ದಲ್ಲಿದ್ದನು. ಅವನು ತನ್ನ ಸೇನಾಪತಿಯಾದ ಗಜಪತಿಸಿಂಹನ ದಯಾಸ್ವರೂಪನು, ಭಾವನವರಿಗೋಸ್ಕರ ನೀನು ರಾಜ ಮಗನೆಂದು ತಿಳಿದು, ರಾಜಾಜಸ್ವಂತಸಿಂಹನು ರಘುನಾಧನನ್ನು ನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದೆಯೆಂದು ಕೇಳಿದೆನು, ಆದರೆ ನನ್ನ ಭಾಗ್ಯ ಸ್ವದೇಶಕ್ಕೆ ಬರಬೇಕೆಂದು ಹೇಳಿಕಳುಹಿದನು, ಆದರೆ ಶಿವಾ ರೇಖೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಆಗಬೇಕಾದುದೇನೋ ಆಗಿಹೋಯಿತು. ಜಿಯು ಕಳುಹಿಸಿಕೊಡಲಿಲ್ಲ. ೧೬೮ಂನೇ ಇಸವಿ ಚೈತ್ರಮಾಸ ಭಗವಂತನು ನಿನ್ನನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲೆಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವೆನು.” ದಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಪ್ರಭುವು ಕೀರ್ತಿಶೇಷನಾದನು, ಅವನ ಎಂದು ನುಡಿದಳು. ಮಗನಾದ ಸಾಂಬಾಜಿಯು ರಾಜನಾದನು, ತಂದೆಯ ಸೇವಕ ರಘು:-ಲಕ್ಷ್ಮೀ! ನೀನು ಬುದ್ಧಿವಂತಳೆಂದು ಬಹು ದಿನಗ ರನ್ನೂ ಸರದಾರರನ್ನೂ ಕಾರಾಗೃಹದಲ್ಲಿಡಿಸಿ, ಮತ್ತೆ ಕೆಲವ ಳಿಂದ ಬಲ್ಲೆ. ಈ ಅಸಹ್ಯ ಶೋಕವನ್ನು ಹೇಗೆ ನುಂಗಿದೆ ರನ್ನು ಅವಮಾನ ಮಾಡತೊಡಗಿದನು. ಇನ್ನು ಮಹಾರಷ್ಟ್ರ ಯೆಂದು ವಿಸ್ಮಯಗೊಂಡಿರುವೆನು, ಮಾನವಜೀವಿತವು ದುಃಖ