ಗುಡಿಗು೦ಡಾರಗಳಿವೆ. 'ನಾಗಮ೦ಡಲ' ಎ೦ಬ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಆರಾಧನೆ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ನಾಗಮ೦ಡಲದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರೆ೦ಬ ಪ೦ಗಡದವರು ನಾಗನೃತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುವ ರೂಢಿ ಇದೆ. ಅಹಿಚ್ಛತ್ರದಿ೦ದ ಬ೦ದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿ೦ದ ಈ ನಾಗಾರಾಧನೆ ರೂಢಿಯಾಗಿರಬಹುದೆ೦ಬ ಊಹೆಗಳಿವೆ. ನಾಗನನ್ನು ನಾಗಬ್ರಹ್ಮನೆ೦ದೂ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಆರಾಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ೦ಖ್ಕೆಯ ಜನರ ಆರಾಧನೆ ಭೂತಾರಾಧನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಮನೆದೈವಗಳು, ಕುಟು೦ಬ ದೈವಗಳು ಹಾಗೂ ಸಾಮೂಹಿಕ ದೈವಗಳು ಎ೦ದು ನಾವು ವಿಭಜಿಸಬಹುದು. ಕಾಡು, ನಾಡ, ಕುಟು೦ಬಗಳ, ಕೃಷಿ, ಜನ, ಜಾನುವಾರುಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿರುವ ಅನೇಕ ದೈವಗಳಿವೆ. ಭೂತಸ್ಥಾನಗಳೆ೦ದು ಗುರುತಿಸುವ ಭೂತದ ಗುಡಿಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ರಚನೆಗಳು. ಭೂತದ ನರ್ತಕರಾಗಿ ಅಥವಾ ಪಾತ್ರಿಗಳಾಗಿ ಪರವ, ಪ೦ಬದ, ನಲ್ಕೆ ಪಂಗಡದವರು ಇರುತ್ತಾರೆ.
ಬಿಲ್ಲವ ಹಾಗೂ ಬ೦ಟರಿ೦ದ ಜನಪ್ರಿಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ಜೋಡಿ ದೈವಗಳೆ೦ದರೆ ಕೋಟಿ ಮತ್ತು ಚೆನ್ನಯ. ಈ ದೈವಗಳಿಗೆ 'ಬೈದೆರ್ಲು' ಎ೦ಬ ಹೆಸರೂ ಇದೆ. ಇವರಿಬ್ಬರು ತುಳುನಾಡಿನ ವೀರ ಪುರುಷರು. ಭೂತಗಳಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕುಡ, ಕಲ್ಲುರ್ಟಿ, ಪ೦ಜುರ್ಳಿ, ಹಾಯ್ಗುಳಿ, ಜುಮಾದಿ, ರಕ್ತೇಶ್ವರಿ ಮು೦ತಾದ ಭೂತಗಳು ತುಂಬಾ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದವು. ಸುಮಾರು 450 ಭೂತಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಚರಿತ್ರೆಯ ಹಿಂದೆ ಮುಂದೆ
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಗೈತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಾಚೀನತಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರೆ ಪುರಾತತ್ವ ಅನ್ವೇಷಣೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಚರಿತ್ರೆಯ ಕಾಲವನ್ನು ಸಾ೦ಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಎರಡು ವಿಭಾಗ ಮಾಡಬಹುದು.
ಒಂದು: ಪ್ರಾಗೈತಿಹಾಸಿಕ ಯುಗದ ಬೃಹತ್‌ ಶಿಲಾ ಸ೦ಸ್ಕೃತಿಯ ನೆಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಾರ೦ಭ ಕಾಲದ ನೆಲೆಗಳು.
ಇದರಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್‌ ಶಿಲಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ನೆಲೆಗಳು ಪುತ್ತೂರು, ಬಡಕಜೆಕಾರು, ಮೂಡನಿಡ೦ಬೂರು, ವಡ್ಡರಸೆ, ಬೇಳೂರುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.
ಹಾಗೆಯೇ ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಾರ೦ಭಕಾಲದ ನೆಲೆಗಳೆ೦ದರೆ ಉದ್ಕಾವರ, ಬಾರಕೂರು, ಹಟ್ಟಿಯ೦ಗಡಿಗಳು.
14
