76
ಜರುಗದಿದ್ದರೆ, ರೋಗಿ ಸಾಯಬಹುದು. ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಹೀಗಾದ ಸಂದರ್ಭದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಈ ತೆರನ ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಜರುಗಿಸುವುದು ಅಸಾಧ್ಯವೇ ಸರಿ . ಅಮೆರಿಕಾದ ಖ್ಯಾತ ಶಸ್ತ್ರ ವೈದ್ಯ ಡಾ|| ಹೆನ್ರಿ ಹೈಮಲಿಚ್ ನಿರೂಪಿಸಿದ ಕೈಚಳಕ ( Heimlich's Manoeuver) ಈಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ವರ್ಷ ಗಳಿಂದ ಈ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಫಲಿತಾಂಶ ನೀಡುತ್ತಿದೆ.
ಉಸಿರು ಕಟ್ಟುವ ರೀತಿ .
ಶ್ವಾಸನಾಳ ಮತ್ತು ಅನ್ನನಾಳಗಳು ಬಾಯಿಯ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದರ ಹಿಂದೆ ಇನ್ನೊಂದು ನೆಲೆಯಾಗಿವೆ. ಅವೆರಡರ ನಡುವೆ ಎಲೆಯಾಕಾರದ "ಕಿರುನಾಲಿಗೆ" ( Epiglottis) ಯೊಂದಿದೆ. ನೀರು ಮತ್ತಿತ್ತರ ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ನುಂಗುವಾಗ, ಅವು ಶ್ವಾಸನಾಳದೊಳಗೆ ಹೋಗದಂತೆ ಅದು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ( ಬಾಯಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಅಂಗಕ್ಕೆ (Uvula) ಕಿರುನಾಲಿಗೆಯೆಂಬ ಹೆಸರು ರೂಢಿಯಲ್ಲಿರುವುದಾದರೂ ಎಪಿಗ್ಲಾಟಿಸ್ ಗೇ ಕಿರುನಾಲಿಗೆ ಎಂಬ ಹೆಸರೂ ಸಮಂಜಸವೆನಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಅದನ್ನೇ ಇಲ್ಲಿ ಕಿರು-ನಾಲಿಗೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ).
ನಾವು ಊಟ ಮಾಡುವಾಗ, ನೀರು ಕುಡಿಯುವಾಗ ಮತ್ತು ಮಾತನಾಡುವಾಗ ಕಿರು ನಾಲಿಗೆಯ ತಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯ ಅವ್ಯಾಹತವಾಗಿ ನಮಗರಿವಿಲ್ಲದಂತೆ ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಅವಸರದಿಂದ ಊಟ ಮಾಡುವಾಗ ಊಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಿರುಸಿನ ವಾಗ್ವಾದಗಳಲ್ಲಿ ನಿರತರಾದಾಗ, ಅಲ್ಲವೆ ಮದ್ಯ ಮತ್ತಿತ್ತರ ಮಾದಕ ವಸ್ತುಗಳ/ಔಷಧಗಳ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಮನಸು ಮಂಕಾಗಿರುವಾಗ ಕಿರುನಾಲಿಗೆಯ ತಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಫಲತೆಯಾಗಬಹುದು. ಇಂಥಾ ಸಂಧರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಕಿರುನಾಲಿಗೆಯ ಕಾರ್ಯ ಕುಶಲತೆಯ ಚಾಕಚಕ್ಯತೆಗೆ ಗಲಿಬಿಲಿಯುಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ನುಂಗುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶ್ವಾಸನಾಳವನ್ನು ಮುಚ್ಚಬೇಕಾದ ಕಿರುನಾಲಗೆ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಅನ್ನನಾಳದ ಕಡೆ ಚಲಿಸಬೇಕಾದ ಆಹಾರದ ತುಣುಕುಗಳು ಶ್ವಾಸನಾಳದ ದ್ವಾರದ ಕಡೆ ಜಾರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಶ್ವಾಸನಾಳದೊಳಗೆ ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವಷ್ಟು ದೊಡ್ಡವಾಗಿದ್ದರೆ, ಶ್ವಾಸಕೋಶದೊಳಗೆ ಗಾಳಿ ಪ್ರವೇಶವಾಗದಂತಾಗಿ ಉಸಿರು ಕಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಶ್ವಾಸನಾಳದ ದ್ವಾರಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಿರಿದಾಗಿದ್ದರೆ,ರೋಗಿ ಬಿರುಸಾಗಿ ಕೆಮ್ಮಿದಾಗ ಹೊರಗೆ ದೂಡಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.
À è F vÉgÀ£À ±À¸ÀÛç aQvÉì dgÀÄV¸ÀĪÀÅzÀÄ C¸ÁzsÀåªÉà ¸Àj. CªÉÄjPÁzÀ SÁåvÀ ±À¸ÀÛç ªÉÊzÀå qÁ|| ºÉ¤æ ºÉʪÀÄ°Zï ¤gÀƦ¹zÀ PÉÊZÀ¼ÀPÀ (Heimlich's Manoeuver) FUÉÎ PÉ®ªÀÅ ªÀµð À UÀ½AzÀ F ¢¸ÉAiÀÄ°è M¼ÉîAiÀÄ ¥s° À vÁA±À ¤ÃqÀÄwÛz.É G¹gÀÄ PÀlÄÖªÀ jÃw. ±Áé¸À£Á¼À ªÀÄvÀÄÛ C£ÀߣÁ¼ÀUÀ¼ÀÄ ¨Á¬ÄAiÀÄ »A¨sÁUÀzÀ°è MAzÀgÀ »AzÉ E£ÉÆßAzÀÄ £É¯ÉAiÀiÁVªÉ. CªÉgÀqÀgÀ £ÀqÄÀ ªÉ J¯ÉAiÀiÁPÁgÀzÀ ``QgÀÄ£Á°UÉ "(Epiglottis) AiÉ Æ A¢zÉ. ¤ÃgÀ Ä ªÀ ÄwÛ vÀ g À DºÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß £ÀÄAUÀĪÁUÀ, CªÀÅ ±Áé¸À£Á¼ÀzÆ É ¼ÀUÉ ºÉÆÃUÀzÀAvÉ CzÀÄ vÀqA É iÀÄÄvÀÛzÉ (¨Á¬ÄAiÀÄ ªÉÄïÁãUz À À CAUÀPÉÌ (Uvula) QgÀÄ£Á°UÉAiÉÄA§ ºÉ¸ÀgÀÄ gÀÆrüAiÀÄ°ègÀĪÀÅzÁzÀgÀÆ, J¦UÁèn¸ïUÉà QgÀÄ£Á°UÉ JA§ ºÉ¸ÀgÀÆ ¸ÀªÀÄAd¸ÀªÉ¤¹zÀÝjAzÀ CzÀ£Éßà E°è QgÀÄ-£Á°UÉ JAzÀÄ PÀgA É iÀįÁVzÉ). £ÁªÀÅ Hl ªÀ i ÁqÀ ĪÁUÀ, ¤ÃgÀ Ä PÀ ÄrAiÀÄ ÄªÁUÀ ªÀ ÄvÀÄ Û ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÁUÀ QgÀÄ £Á°UÉAiÀÄ vÀqÉAiÀÄĪÀ PÁAiÀÄð CªÁåºÀvÀªÁV £ÀªÄÀ UÀj«®èzAÀ vÉ £ÀqAÉ iÀÄÄvÀ¯ Û ÃÉ EgÀÄvÀz Û .É CªÀ¸g À ¢ À AzÀ Hl ªÀiÁqÀĪÁUÀ, HlzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ©gÀĹ£À ªÁUÁézÀUÀ¼À°è ¤gÀvÀgÁzÁUÀ, E®èªÉ ªÀÄzÀå ªÀÄwÛvÀgÀ ªÀiÁzÀPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À/OµÀzsÀUÀ¼À ¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÀ ªÀÄ£À¸ÀÄì ªÀ Ä APÁVgÀ Ä ªÁUÀ QgÀ Ä £Á°UÉ A iÀ Ä vÀ q É A iÀ Ä ÄªÀ PÁAiÀ Ä ðzÀ ° è «¥sÀ®vÉAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. EAxÁ ¸ÀAzÀ¨ð sÀ UÀ¼À°è QgÀÄ £Á°UÉAiÀÄ PÁAiÀÄð PÀıÀ®vÉAiÀÄ ZÁPÀZÀPåÀ vÉUÉ UÀ°©°AiÀÄÄAmÁUÀÄvÀÛz.É £ÀÄAUÀĪÀ ¸ÀªÄÀ AiÀÄzÀ°è ±Áé ¸ À£ Á¼Àª À £ À Äß ªÀÄ ÄZÀ Ñ ¨ Éà PÁzÀ QgÀ Ä£Á®UÉ vÀ£ À ß PÁAiÀ Ä ðªÀ £ À Ä ß ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅ¢®è. C£ÀߣÁ¼ÀzÀ PÀqÉ ZÀ°¸À¨ÃÉ PÁzÀ DºÁgÀzÀ vÀÄtÄPÀÄUÀ¼ÀÄ ±Áé¸À£Á¼ÀzÀ zÁégÀzÀ PÀqÉ eÁjPÉƼÀÄîvÀÛªÉ. ±Áé¸À£Á¼ÀzÆ É ¼ÀUÉ ©VAiÀiÁV ¹QÌ ºÁQPÉƼÀÄîªÀµÀÄÖ zÉÆ qÀتÁVzÀÝgÉ, ±Áé¸ÀPÉÆñÀUÀ¼ÉƼÀUÉ UÁ½ ¥ÀæªÉñÀªÁUÀzÀAvÁV G¹gÀÄ PÀlÄÖvÀÛzÉ. ±Áé¸À£Á¼ÀzÀ zÁégÀQÌAvÀ®Æ QjzÁzÀªÁUÀzÀÝgÉ, gÉÆÃV ©gÀĸÁV PÉ«ÄäzÁUÀ ºÉÆgÀUÉ zÀÆqÀ®àqÀÄvÀÛªÉ.
