ತಿಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ (ಅಥವಾ ಉತ್ತರಕನ್ನಡವೆಂಬ ಉಪಶೈಲಿಯೊಂದಿಗೆ ಎರಡು ತಿಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ) ಒಂದೇ ಪ್ರಸಂಗವು ಪ್ರದರ್ಶಿತವಾಗುವ ವಿಧಾನಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆ. ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ವೇಷವಿಧಾನ, ಹಿಮ್ಮೇಳಗಳ ಶೈಲಿ ಬೇರೆ, ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಸಂವಿಧಾನ, ರಂಗಪ್ರಸ್ತುತಿಗಳಲ್ಲೂ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಒಂದೊಂದು ತಿಟ್ಟಿಗೂ ಅದರದೇ ಆದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಿವೆ.
ಉತ್ತರಕನ್ನಡದ ಯಕ್ಷಗಾನ ರಂಗದಲ್ಲಿ - ಭರತನಾಟ್ಯಂ, ಭಾಗವತ ಮೇಳ ಮೊದಲಾದುವುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ ಹಾಗೆ ಹಾಡುಗಳ ಪುನರಾವರ್ತನೆ, ವಿವರವಾದ ಪದಾಭಿನಯ, ಪದ್ಯಾಭಿನಯಗಳ ಪದ್ಧತಿಯು ಬೆಳೆದು ಬಂದಿದ್ದು, ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಯಕ್ಷಗಾನವು ಪರಿಷ್ಕಾರವನ್ನು, ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ.
ತಿಟ್ಟುಗಳಿಗೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಒಂದೇ ತಿಟ್ಟಿನೊಳಗೆ, ಪ್ರದರ್ಶನದ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಮೇಳಗಳ, ತಂಡಗಳ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿವೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಹಲವು ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಒಂದೊಂದು ಮೇಳಕ್ಕಾಗಿಯೆ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟು, ಅವರಿಂದಲೆ ಪ್ರದರ್ಶಿತವಾಗುತ್ತಿವೆ.
ಅಲ್ಲದೆ, ತುಳು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನವು ರಂಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿತವಾಗುವ ಪದ್ಧತಿಯು ತೆಂಕುತಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ರೂಢಿಯಾದ ಬಳಿಕ (ಸುಮಾರು 1950ರಿಂದ) ಅದೊಂದು ಕವಲಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ. ತುಳು ಯಕ್ಷಗಾನ ರಂಗವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪಾರಂಪರಿಕ ವೇಷಭೂಷಣಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಅರ್ವಾಚೀನವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದಿರುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ, ಪೌರಾಣಿಕ ನಾಟಕಗಳ ವೇಷವಿಧಾನವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದೆ.
-9-
ತಾಳಮದ್ದಲೆ (ಕೂಟ) ವೆಂಬುದು ಪ್ರದರ್ಶನದ ಒಂದು ಪ್ರಭೇದ. ವೇಷ ನೃತ್ಯಗಳಿಲ್ಲದ ರಂಗಭೂಮಿಯಿದು. ಸಾದಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ಉಡುಗೆಯಲ್ಲೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ತಾಳಮದ್ದಲೆಯು, ಅರ್ಥಗಾರಿಕೆಯು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪ್ರಗಲ್ಪ ವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ಒಂದು ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದ್ದು ಭಾಷಾ ಪ್ರಯೋಗ, ಪಾತ್ರ ದರ್ಶನ, ಕಥಾ ದರ್ಶನ, ವಾಗ್ಮಿತ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆದು ನಿಂತಿದೆ. ಪ್ರಸಂಗದ ಮೂಲಕ ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಅದು ಆಶುಭಾಷಣದ ಮೂಲಕ ಪುರಾಣ ಸೃಷ್ಟಿ, ಪುರಾಣ ಭಂಜನಗಳೆರಡನ್ನೂ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪುರಾಣದ ಪಾತ್ರಗಳು ತೀವ್ರವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ,
